Hiện nay, ngôn ngữ sử dụng trong hệ thống giáo dục quốc dân của nước ta là tiếng Việt. Đối với trẻ mầm non vùng dân tộc thiểu số việc tăng cường tiếng Việt có ý nghĩa vô cùng quan trọng, ngày đầu tiên tới trường, tới lớp với bao lạ lùng, bỡ ngỡ, phải xa gia đình, xa bố mẹ và làm quen với những người bạn mới...  Chính vì vậy mà vai trò của cô giáo mầm non càng được nhấn mạnh. Cô là người gần gũi, dạy trẻ từng câu, từng lời, dạy trẻ từ những cái đơn giản nhất để trẻ có thể hiểu, phát âm đúng và có thể dùng tiếng Việt để giao tiếp với bạn bè và những người xung quanh. Để làm được điều đó bản thân cô giáo cũng cần phải tìm hiểu về phong tục tập quán, tâm sinh lí của từng trẻ trong lớp, ngôn ngữ địa phương để bước đầu tiếp cận và dạy trẻ dần dần.

Nhằm nâng cao khả năng sử dụng tiếng Việt của trẻ, đảm bảo cho các em có kỹ năng cơ bản trong việc sử dụng tiếng Việt, hoàn thành Chương trình giáo dục mầm non, tạo tiền đề cho việc học tập, lĩnh hội kiến thức ở cấp học tiểu học, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục vùng dân tộc thiểu số. Trường mầm non xã Pom Lót chia sẻ một số nội dung nâng cao chất lượng tăng cường Tiếng Việt cho trẻ như sau:

          1. Xây dựng môi trường vật chất

* Môi trường trong lớp học  

Môi trường lớp học đóng một vai trò quan trọng trong việc dạy và học, nó quyết định phần lớn tới chất lượng dạy học của nhóm, lớp. Môi trường giáo dục được xây dựng phù hợp với nội dung giáo dục của từng độ tuổi, từng chủ đề phục vụ cho việc thực hiện các mục tiêu, nội dung giáo dục nói chung và nội dung dạy tăng cường tiếng Việt nói riêng của các lớp.

Xây dựng môi trường của các nhóm, lớp phải đảm bảo cho trẻ có nhiều cơ hội học tập và được hoạt động với môi trường tiếng Việt, cho dù trẻ học trong lớp đơn hay lớp mẫu giáo ghép: Các đồ dùng các nhân của trẻ, các thiết bị trong lớp được dán ký hiệu bằng các chữ cái; các mảng tường có sử dụng đa dạng các kiểu chữ cái; các chữ cái và chữ số treo/dán trong lớp.....Việc sắp xếp các góc hoạt động trong lớp phải hợp lí, thuận tiện và có đủ không gian cho trẻ hoạt động , các góc yên tĩnh như góc (học tập, nghệ thuật) phải xa góc động (góc xây dựng, góc phân vai).

Hình ảnh các góc chơi các lớp mẫu giáo và nhà trẻ

Các nhóm, lớp tạo ra môi trường giao tiếp bằng tiếng Việt tích cực thông qua nhiều hình thức khác nhau. Riêng đối với lớp mẫu giáo ghép, môi trường tiếng Việt đã quan tâm đến tính phù hợp với sự khác biệt về nội dung giáo dục của các độ tuổi, về văn hóa của các dân tộc có trong lớp. Đặc biệt là môi trường giao tiếp tiếng Việt tăng cường sự giao tiếp giữa trẻ các độ tuổi với nhau (cùng độ tuổi, khác độ tuổi) và có sự đan xen về độ tuổi cũng như trình độ tiếng Việt để trẻ có nhiều cơ hội học tập và chia sẻ, không kỳ thị hoặc phân biệt đối xử.

* Môi trường cho trẻ hoạt động ngoài trời

Cần chú ý thiết kế xây dựng các góc hoạt động cho trẻ ngoài lớp học (như góc thiên nhiên, góc vận động..) tận dụng các điều kiện cơ sở vật chất sẵn có của trường, tận dụng các nguyên vật liệu sẵn có tại địa phương để giao nhiệm vụ cho trẻ, khuyến khích trẻ giao tiếp, tương tác với nhau bằng tiếng Việt.

 Hình ảnh hoạt động chơi ngoài trời các bé lớp mẫu giáo lớn A1

Cô giáo phối hợp chặt chẽ với cha mẹ trẻ, thường xuyên giao tiếp với trẻ bằng tiếng Việt ngay tại gia đình. Đồng thời, có các biện pháp tuyên truyền để khuyến khích cộng đồng nơi trẻ đang sinh sống tăng cường giao tiếp với trẻ bằng tiếng Việt.

        Hình ảnh cha mẹ đọc truyện cho con tại nhà

          2. Xây dựng môi trường xã hội

Giáo viên cần tôn trọng đặc điểm cá nhân của trẻlắng nghe, tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng, sở thích và khả năng của trẻ. Giáo viên cần tạo bầu không khí trong lớp thân thiện, quan tâm đến nhau, đối xử công bằng, không phân biệt đối xử hay kì thị trẻ, không thiên vị một số trẻ, yêu thương tất cả các trẻ như nhau.

Đặc biệt hằng ngày giáo viên thông qua các hoạt động mọi lúc, mọi nơi khuyến khích trẻ tích cực nói chuyện và giao lưu với nhau băng tiếng Việt...

 Hình ảnh giáo viên gần gủi, trò chuyện cùng trẻ

Giáo viên thường xuyên trò chuyện và trao đổi, hướng dẫn cha mẹ thường xuyên nói chuyện với trẻ bằng tiếng Việt ở gia đình, sưu tầm những quyển chuyện, sách của học sinh lớp một để trẻ “đọc” hoặc xem tranh, làm quen với chữ viết trong những sách đó. Trường hợp cha mẹ không biết tiếng Việt, khuyến khích nói tiếng mẹ đẻ với con, tham gia các câu lạc bộ cha mẹ tại thôn bản để biết một số vốn từ cơ bản, bảng chữ cái…để chơi cùng trẻ.

Trên đây là một số nội dung xây dựng môi trường tăng cường tiếng Việt cho trẻ mầm non vùng dân tộc thiểu số sẽ giúp các đồng nghiệp nâng cao chất lượng tăng cường tiếng Việt cho trẻ dân tộc thiểu số trong trường mầm non./.